Tình trạng kháng thuốc HIV là do những thay đổi trong cấu trúc di truyền của HIV ảnh hưởng đến hiệu lực của thuốc trong ngăn chặn sao chép của vi-rút. Tất cả các loại thuốc kháng vi-rút, bao gồm cả những loại thuốc thuộc nhóm thuốc mới hơn, đều có nguy cơ trở nên bất hoạt một phần hoặc hoàn toàn do sự xuất hiện của vi-rút kháng thuốc. Nếu không được ngăn ngừa, tình trạng kháng thuốc HIV có thể gây nguy hiểm cho hiệu quả của các loại thuốc được sử dụng để điều trị HIV, dẫn đến gia tăng số lượng ca nhiễm HIV và tỷ lệ mắc bệnh và tử vong liên quan đến HIV.

Dữ liệu chính

Dolutergravir là thuốc ức chế sự tích hợp gen HIV vào gen người đã được đưa vào phác đồ chính trong phác đồ điều trị HIV của Việt Nam năm 2021-ND

- Sự xuất hiện của tình trạng kháng thuốc mắc phải đối với Dolutegravir (DTG) – loại thuốc kháng vi-rút được ưu tiên - có thể cao hơn dự kiến, đặc biệt là ở những người đã điều trị trước đó.

- Mặc dù tình trạng kháng thuốc xuất hiện, DTG  vẫn là loại thuốc có hiệu quả cao trong điều trị HIV, với hơn 90% bệnh nhân đạt được tình trạng ức chế vi-rút kéo dài nếu tuân thủ điều trị.

- Kháng DTG cho thấy nhu cầu cấp thiết phải thực hiện các cuộc điều tra chuẩn để mô tả đặc điểm về tỷ lệ mắc bệnh và các kiểu đột biến kháng DTG cũng như các yếu tố quyết định lâm sàng liên quan.

- Khi việc sử dụng liệu pháp điều trị kháng vi-rút dựa trên dolutegravir (ART) được mở rộng, việc duy trì cảnh giác trong việc ngăn ngừa và theo dõi tình trạng kháng thuốc HIV ở trẻ sơ sinh mới được chẩn đoán mắc HIV là điều bắt buộc.

- Tỷ lệ kháng thuốc liên quan đến dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) (được định nghĩa là kháng tenofovir và/hoặc lamivudine) thấp đối với những người mắc HIV trong khi đang dùng PrEP có chứa tenofovir. Tuy nhiên, tỷ lệ kháng tenofovir và/hoặc lamivudine cao hơn gấp 10 lần nếu PrEP được bắt đầu trong thời gian nhiễm HIV cấp tính chưa được chẩn đoán.

- Để ngăn chặn tình trạng kháng thuốc HIV:cần cung cấp các loại thuốc kháng vi-rút tối ưu; duy trì bệnh nhân trong quá trình chăm sóc và đảm bảo tuân thủ điều trị; tăng khả năng tiếp cận và sử dụng xét nghiệm tải lượng vi-rút; và chuyển đổi phác đồ điều trị nhanh chóng trong trường hợp điều trị thất bại đã được xác nhận.

Châu Văn Thức - (theo WHO)